نکات تکمیلی پیرامون اقتصاد ورزش

⏹یک راه نشان دادن اینکه دستمزد پرداختی به ورزشکاران خصوصا فوتبالیستها در ایران غیرعادی زیاد است مقایسه با بازار جهانی ورزش است. قبل از هر چیز باید به این واقعیت توجه داشت که اصولا سطح دستمزد در هر کشور با میزان توسعه یافتگی رابطه دارد. لذا به صورت طبیعی سطح دستمزد در انگلیس خیلی بالاتر از ایران است. به همین قیاس انتظار می رود فوتبالیستها در انگلیس خیلی بیشتر از فوتبالیستها در ایران دستمزد داشته باشند. حال اگر بیاییم به مربی تیم ملی و ورزشکاران دستمزدی قابل رقابت با باشگاه های انگلیس بدهیم این نشان دهنده یک اشکال در کار است! ⏹شاید گفته شود که فوتبالیستها نیروی کاری هستند که بازار جهانی دارند و به همین دلیل دستمزد آنها محلی تعیین نمی شود بلکه جهانی است. در این صورت باید گفت که این حرف کاملا درست است و چون اینگونه است «هیچ» اشکالی ندارد که ایران بگوید که من چون توسعه یافته نیستم پول زیادی قابل رقابت با آن کشورها ندارم تا صرف مربی و ورزشکاران کنم. همانگونه که بسیاری از متخصصان ما به دلیل اختلاف دستمزد به کشورهای توسعه یافته رفته اند «اشکالی ندارد» که ورزشکاران ما هم به کشورهایی بروند که دستمزد بالاتری می پردازند. قطعا فایده ورزشکاران بیشتر از متخصصان نیست که از مهاجرت شان غصه دار شویم! ⏹نکته کلیدی آن است که دستمزدهای تعادلی در بازار ورزش ایران تنها به دلیل تزریق پولهای دولتی به این سطح بالا رسیده است و اگر بازار ورزش بازاری بدون سوبسیدهای شدید دولت باشد دستمزد تعادلی به مراتب کمتر خواهد شد. این امر وقتی اتفاق می افتد که باشگاه ها خصوصی شوند و بتوانند با فروش بلیت، فروش حق پخش تلویزیونی و فروش اقلام ورزشی درآمد کسب کنند. در حال حاضر سیاستمداران زیربار این خصوصی شدن نمی روند ولی به اعتقاد من این امر ابدا با مخالفت ورزشکاران روبرو نیست! بلکه خوشحالند که این امر اتفاق نمی افتد زیرا می دانند که اگر فعالیت آنها واقعا خصوصی شود سطح دستمزدهای تعادلی در این کسب و کار به شدت کاهش خواهد داشت. باشگاه های خارجی به این دلیل درآمد بالایی دارند که تقاضای دیدن مسابقات آنها در سطح جهان وجود دارد ولی در ایران بعید است که تقاضای خارجی برای دیدن مسابقات باشگاهی داشته باشیم و درآمد سرانه پایین ایرانی ها امکان کسب درآمد بالا برای باشگاه های خصوصی ایرانی ایجاد نخواهد کرد با وجود اینکه برخی دیدارها مثل دربی پرتماشاگر است! بالاخره ته کار این است که درآمد سرانه پایین است دیگر! ⏹شادی ناشی از مسابقات ورزشی یک خدمت خیلی لوکس است که با سازوکار موجود ماهیت کالای عمومی یافته است. هرچقدر بتوان آن را با خصوصی سازی به سمت کالای خصوصی تبدیل کرد مشخص می شود که تخصیص بودجه دولتی به آن تا چه حد زیادتر از حد منطقی است. به نظر می رسد پرداخت بودجه زیاد به یک خدمت لوکس در مقایسه با نیازهای مهمتر در کشور انتخابی درست نیست!