معرفی کتاب در محضر علامه طباطبایی

تابستان‌ها برخی از دانش‌پژوهان تهرانی به نحوی خود را به دماوند می‌رسانند تا پس از اقامه نماز به امامت آیه الله جوادی شاید بتوانند یک سوال از انبوه سوالات خود را از ایشان بپرسند. این امر عطش جویندگان علم را به دسترسی به منبعی برای طرح سوالاتی که معمولا در کتاب‌های متعارف نیست نشان می‌دهد. حال اگر به شما بگویند که شما به استاد آیه الله جوادی یعنی علامه طباطبایی دسترسی دارید تا نه تنها یک سوال بلکه انبوهی سوال در حوزه‌های مختلف دین بپرسید چه حسی خواهید داشت؟ احتمال از شوق ذوق‌زده می‌شوید. کتاب در محضر علامه کتابی است که تا حدودی همین خواسته را برای شما شبیه‌سازی می‌کند. این کتاب ماحصل مدتها حضور نویسنده و جمعی از طلاب در جلسه پرسش و پاسخ با علامه طباطبایی در روزهای پنجشنبه و جمعه است. سرفصل‌های کتاب خود گویای تنوع موضوعاتی است که از ایشان سوال شده است:

1.       خداشناسی و توحید

2.       آفرینش جهان، انسان و وسائط و عوالم دیگر

3.       جبر، اختیار، بدا و سرتفاوت قابلیت‌ها

4.       وحی، نبوت، رسالت و امامت

5.       شرایع، ادیان و تاریخ انبیاء گذشته

6.       رسول اکرم

7.       مقامات معنوی و زندگانی ائمه

8.       علم امام و عصمت انبیا و اوصیا

9.       مباحث علوم قرآنی

10.   مرگ و عالم برزخ

11.   معاد

12.   پاره از معارف قران کریم

13.   اخلاق و عرفان

14.   مباحث منطقی-فلسفی

15.   مباحث گوناگون دیگر

همه این مباحث در ذیل 665 سوال در یک کتاب 256 صفحه‌ای جمع شده است. رمز این امر در خصلت شخص علامه طباطبایی نهفته است. اخیرا دکتر عبدالکریم سروش در یک سخنرانی، خاطرات خود از ایام حضور علامه در انگلیس برای معالجه در سالهای قبل ازا نقلاب را روایت کرده و یادآور شده که علامه طباطبایی اصولا فردی کم سخن بود و به سوالات تنها به مقدار حداقل مُکفی بسنده می‌کرد. این خصلت علامه در این کتاب به خوبی بروز یافته است. مرحوم علامه به هر سوال صرفا به قدر ضرورت پاسخ داده است. نکته جالب توجه میزان عجین بودن ایشان با قرآن است چرا که اکثر سوالات را با استناد به یک آیه از قرآن پاسخ داده‌اند. در معدود مواردی ایشان به خاطرات شخصی خود استناد کرده‌اند. مثلا از ایشان سوال شده که آیا جنیان پیامبر داشته‌اند؟ ایشان پاسخ می‌دهد که من از فردی که با جنیان ارتباط داشته همین سوال را کردم و آنها گفتند که نه، آنها پیرو ادیان رایج انسانها هستند با این فرق که در میان آنها اهل سنت وجود ندارد چرا که آنها در واقعه غدیر خم حضور داشتند و هنوز آن حاضران زنده‌اند!

با توجه به احاطه سوال‌کنندگان بر مباحث دینی، آنها تلاش کرده‌اند تا در برخی مواقع مثال‌های نقض مهمی بر دیدگاه‌های رایج بر شیعه را مطرح کنند که با پاسخ‌های درخور توجه علامه مواجه شده‌اند. مولف برای اینکه خواندن کتاب برای عموم مردم آسان شود، ترجمه همه آیات و احادیث ذکر شده به همراه منبع آنها را در متن و پاورقی کتاب آورده است. خوشبختانه نسخه الکترونیکی کتاب (پی دی اف و جاوا) بر روی اینترت موجود است. 

منتشره در سایت الف به تاریخ 6 مرداد 1394