خوشه‌چینی از سخنرانی هنر، اخلاق و آزادی

اگر سخنرانی استاد ملکیان در مورد هنر، اخلاق و آزادی را نشنیده اید توصیه می‌کنم بشنوید. اینهم لینک سخنرانی (فقط حیف که پرسش و پاسخها نبود. چون خودم در جلسه سخنرانی حاضر بودم می دانم نکات مهمی عرضه شد)

اولین نکته مهم در صحبت استاد این بود که برای یک هنرمند آزادی بسیار مهم است و دو عامل محدودکننده بیرونی وجود دارد: 1) قدرتمندان سیاسی، 2) افکار عمومی و جامعه. برایم واقعا لذت بخش بود که ایشان با فراست فشار جامعه برای همرنگی و تقلید از افکار عمومی را در عداد استبداد و فشار سیاسی بیرونی قرار دادند و به همه ما یادآور شدند که مسئله فشار بیرونی در دمکرات‌ترین دمکراسی ها نیز منتفی نمی شود. اگر هنرمند برای هنرش ارزش قائل است نباید به صرف وارد شدن تسلیم شود. هر کس برای چیزی که برایش ارزش قائل است باید ایستادگی کند. البته ایستادگی گاهی به پیروزی منجر می شود و گاهی نمی شود اما مقاومت در برابر فشارهای بیرونی نشان از اهمیت مسئله برای شخص هنرمند است.

دومین نکته این است که ابزار عوامل بیرونی علیه یک هنرمند تهدید و تطمیع است. تهدید به قطع مزایا و امتیازاتی که وی به آن دلبسته است و تطمیع به چیزهایی که ندارد و دوست دارد داشته باشد. ریشه و نقطه آسیب هر شخص هنرمند در برابر جامعه همین دلبستگی به آن امتیازات یا مواهبی است که ندارد. به تعبیر استاد اگر هنرمند آزادگی بیابد یعنی خود را از بند دلبستگی رها کند، تیغ فشارهای بیرونی بر فرد کُند می‌شود. لذا وجود آزادگی می تواند نبود آزادی را تا حدود زیادی جبران کند.

سومین نکته این است که اگر هنرمند آزادگی داشته باشد و از بند دلبستگی‌ها برهد آن وقت وجودی می یابد که تجلی هستی را به بهترین شکل بازنمایی می کند. هرچه دلبستگی ها و خودشیفتگی‌ها بیشتر باشد وجود فرد منعکس کننده ناکامل و نادرستی از تجلیات هستی خواهد بود و فرد هنرمند این تجلیات را به شکل معوج و نادرستی بازنمایی خواهد کرد.