معرفی کتاب اقتصاد چگونه کار می کند

مشکلی که در چهار دهه اخیر در رابطه با علم اقتصاد ایجاد شده تخصصی‌شدن زیاد و ریاضی‌شدن این علم است و این امر امکان مفاهمه میان دانش‌آموختگان این رشته را با مردم عادی از بین برده است. این مشکل که دامن‌گیر کل اقتصاد است به طور خاص در حوزه اقتصاد کلان نمود بیشتری پیدا کرده است. توده مردم تصور می‌کنند که حق دارند بدانند در اقتصاد چه می‌گذرد و حق دارند تا نسبت به سیاست‌های اقتصاد کلان آگاهی داشته باشند اما مباحثات میان اقتصاددانان حوزه کلان آنقدر فنی و تخصصی شده که مردم عادی از این مباحث چندان چیزی سر در نمی‌آورند. کتاب اقتصاد چگونه کار می‌کند نوشته راجر فارمر تلاشی است برای رفع این مشکل.

مردم عادی در لابلای صحبت‌های متخصصین اسامی گنگی چون کینز، نئوکلاسیک، تسهیل مقداری و امثالهم را می‌شنوند اما سر در نمی‌آورند که مکاتب اقتصاد کلان چه هستند و چه چیزی می‌گویند. این کتاب تلاش می‌کند به بیان ساده مکاتب اقتصاد کلان را به خوانندگان عادی معرفی کند. نویسنده کل مباحث اقتصاد کلان را در چارچوب تقابل میان دو نگاه کلاسیک و کینز بازتعریف می‌کند. در حالیکه در نگاه کلاسیک چنین تصور می‌شود که اقتصاد دارای مکانیزم‌های خودتصحیح است و نیازی به مداخله دولت ندارد، کینزیها معتقدند که اقتصاد لزوما به حالت تعادل بر نمی‌گردد و بحرانهای مالی را شاهد مدعا می‌آورند و معتقدند که مداخلات موثر دولت می‌تواند تصحیح اقتصاد را تسریع کند در غیر این صورت بحرانها بیش از حد طول خواهد کشید. حول این دو دیدگاه فکری مکاتب اقتصادی مختلفی ایجاد شده است و نویسنده تلاش می‌کند این مکاتب را با زبان ساده به خوانندگان معرفی کند.

به باور اینجانب توفیق نویسنده در تحقق این امر نسبی است به این معنی که نویسنده تا حدودی به ساده‌سازی مسائل و مناقشات مکاتب اقتصاد کلان پرداخته اما نتوانسته سطح مباحث را تا آن حد پایین آورد که برای یک فرد عادی هم قابل فهم باشد. مشکلی که نویسنده با آن روبرو بوده را در روانشناسی «سوگیری گذشته‌نگر» می‌خوانند. مقصود از این تعبیر این است که افراد نمی‌توانند وقتی به گذشته برگردند ذهن خود را دقیقا در وضعیتی که بود تصور کنند. به همین دلیل وقتی معما حل می‌شود خیلی آسان به نظر می‌آید و آدمی نمی‌تواند بفهمد که چرا قبلا نمی‌توانسته آن معما را حل کند. همین وضع در مورد نویسنده کتاب نیز صادق است. نویسنده کتاب که از افراد نامدار این حوزه است موفق نبوده که ذهنیت یک فرد عادی را به خوبی تصور کند و متنی بنویسد که برای یک فرد کاملا عامی نیز قابل فهم باشد. نتیجه این امر آن شده که کتاب اقتصاد چگونه کار می‌کند برای دانشجویان اقتصاد و کسانی که یک یا دو درس در حوزه اقتصاد کلان گذرانده‌اند مفید است و برای آنها مفهوم است.

یک اشکال دیگر کتاب این است که نویسنده در جای جای کتاب نه تنها خواسته روایت خود از مکاتب را بیان کند بلکه دیدگاه جدید خود را نیز گنجانده است در حالیکه شاید در یک کتاب مقدماتی ضرورتی برای طرح نظریات جدید وجود نداشته باشد.

ترجمه کتاب نسبتاً خوب، روان و درست است و تنها در ترجمه چند اسم از شخصیت‌ها و دانشگاه‌ها تلفظ درست آن به فارسی نوشته نشده است که اهمیت زیادی ندارد و تاثیری در انتقال مفهوم ندارد. به عنوان مثال new haven نیوهَوِن ترجمه شده در حالیکه تلفظ درست آن نیوهیون است. کتاب به شکل پیراسته و مطبوعی به چاپ رسیده و با توجه به روانی متن، حجم کم کتاب و قطع مناسب و خوش‌دستی که دارد به سادگی قابل خواندن است. خواندن این کتاب را برای همه کسانی که قصد دارند تا از مکاتب اقتصاد کلان سردر بیاورند توصیه می کنم. 

منتشره در سایت الف به تاریخ دوشنبه 11 آبان 1394