تلگرام نوشته - 990

با انتخابات 4- دو معیار انتخابات وقتی قرار بود که در مورد جمهوری اسلامی رای گیری شود مرحوم بازرگان پیشنهاد کرد که گزینه حکومت دمکراتیک اسلامی هم گذارده شود و انتخابات به صرف جمهوری اسلامی آری یا نه محدود نشود. با توجه به اقبال شدید مردم به امام و حمایت وی از عبارت جمهوری اسلامی، روشن بود که هر گزینه دیگری هم گذارده می شد هیچ شانس پیروزی نداشت و نتیجه انتخابات همان چیزی می شد که شد اما این قضیه یک تفاوت مهم ایجاد می کرد که کمتر کسی به آن توجه کرد و به همین دلیل از پیشنهاد مرحوم بازرگان حمایت نشد. فقدان گزینه های رقیب و محدود کردن حق انتخاب به گزینه آری یا نه به یک تک گزینه، انتخابات را از معنای مدرن آن به مفهوم بیعت به معنی سنتی آن تبدیل می‏کند. در بیعت شخصی برای مردم تصمیم می گیرد اما تصمیم خود را به مردم عرضه می کند و مردم با قبول یا رد این تصمیم را می پذیرند یا رد می کنند اما در انتخابات چند گزینه قرار داده می شود و خود مردم بین آنها دست به انتخاب می زنند و کسی قرار نیست گزینه نهایی برای مردم انتخاب کند. امامت حضرت علی به روایت شیعه در واقعه غدیر بیعت بود نه انتخابات! به همین دلیل روحانیت شیعه حق دارد که با پیوند دمکراسی با شیعه در سازوکار انتخاب ائمه مخالفت کند زیرا بنا به فروض کلامی شیعه، ائمه توسط خدا انتخاب می شوند ولی اقبال یا ادبار به آنها توسط مردم صورت می گیرد ولی این اقبال یا ادبار مقام امامت آنها را حذف یا تایید نخواهد کرد بلکه صرفا تبدیل آنها از امام به رهبر سیاسی را ممکن یا غیرممکن می کند. تبدیل انتخابات به بیعت پیامدهای خنده دار و در عین حال تاسف باری به همراه داشت. شاید به خاطر داشته باشید که وقتی هاشمی رفسنجانی در دور اول ریاست جمهوری کاندیدا شده بود، رقیبش در نطق تلویزیونی گفت که من هم همراه با ملت عزیز به آقای هاشمی رای می دهم! نسلی که آن واقعه را ندید و آیندگان بر ما بابت این طنزهایی که واقعاً به شکل رسمی رخ می داد خواهند خندید ولی این چیزی نبود جز پیامد نادیده گرفتن همان پیشنهاد به ظاهر کوچک و کم اهمیت! به گمانم سال 1376 بود که انتخابات ریاست جمهوری به معنی واقعی خود تبدیل شد و رقابت به آن افزوده گردید و مردم حق انتخاب واقعی پیدا کردند. البته در مورد انتخاب بنی صدر نمی دانم واقعا چقدر رقابت جدی بوده است! مخلص کلام، دو معیار برای سنجش انتخابات اهمیت دارد: شدت رقابت و شدت مشارکت! هر کدام که کم باشد به انتخابات ضربه می زند و آن را از محتوای اصلی و کارکردهای سیاسی اش دور می‏کند. اگر این دو معیار رعایت شود، فردای روز رای گیری، جامعه به لحاظ سیاسی در مسیر هموارتری حرکت خواهد کرد و تنش های سیاسی ناشی از تفاوت عقاید و ترجیحات مدیریت می شوند و نه تنها نشاط سیاسی افزوده می گردد بلکه نهادهای سیاسی کارکرد درستی خواهند داشت وگرنه انتخابات و نهادهای سیاسی برآمده از انتخابات بیشتر کژکارکرد خواهند داشت تا کارکرد یعنی بیشتر ضرر می زنند تا ایجاد نفع بلندمدت! امید است که انتخابات ریاست جمهوری پیش رو نیز انتخاباتی رقابتی و توام با مشارکت بالا باشد. https://telegram.me/ali_sarzaeem