تلگرام نوشته - 896
2017-03-01
میان رشته ای در ایران
چندی است که تاسیس رشته‌های میان رشته‌ای در ایران شروع شده و من آن با توجه به علایق میان رشته‌ای خودم آن را به طور مشروط به فال نیک می‌گیرم. قرار است 14 رشته میان رشته ای در یکی از دانشگاه‌های کشور تاسیس شود. همان نکته ای که به دوستان متولی صریح و خیرخواهانه گفتم را همین جا بیان می‌کنم.
خیلی از امور هست که درست یا غلط بودن آن به فلسفه اش بر نمی‌گردد بلکه تابعی از چگونگی انجام کار است یعنی بهترین ایده را اگر بد انجام دهی فاجعه قلمداد خواهد شد و اگر خوب به انجام رسد درستی آن آشکار می‌گردد. تاسیس رشته های میان رشته‌ای در ایران یک آفت بزرگ دارد و آن این است که گاه ماهیت واقعیت رشته جدید وارد نمی‌شود بلکه صرفاً تابلویی زیبا و بدون محتواست که همان حرفهای قدیم در زیر این تابلوی جدید عرضه می شود. مثلا احساس می‌شود که رشته جامعه شناسی دیگر جذابیت ندارد رشته مطالعات فرهنگی راه اندازی می‌شود تا بابت آن پول و اعتبار و دانشجو جذب شود و بعد دیده می‌شود که همان اساتید جامعه شناسی همان حرفهای موجود در رشته جامعه شناسی را عیناً در اینجا تکرار می‌کنند. این فاجعه را من در رشته مهندسی مالی و مدیریت اجرایی دیدم که برخی جاها چون استاد نداشتند دروس مهندسی صنایع را به خورد دانشجویان می‌دادند. مشابه این بلا نیز تا حدودی بر سر رشته سیاستگذاری و رشته خط مشی گذاری عمومی و مدیریت دولتی آمده است. اگر قرار باشد محتوا همان محتوای سابق باشد این کار قطعاً موجب خسران به کشور است زیرا صرفاً مدعیان کم دانش جدیدی به خیل و انبوه مدعیان موجود اضافه می‌کند و بعد برخی از این مدعیان مانعی برای ورود حاملان درست علوم میان رشته ای خواهند شد.
رشته‌های میان رشته‌ای رشته‌های سهل و ممتنعی هستند یعنی در نگاه بیرونی ساده‌تر از رشته‌های مادر به شمار می‌روند ولی من ندیدم کسی بتواند در میان رشته‌ای موفق باشد بدون اینکه جاپای خود را در یکی از رشته‌های مادر محکم نماید. تسلط بر یکی از رشته‌های مادر شرط لازم (و نه کافی) برای توفیق در رشته‌های میان‌رشته‌ای است. امیدوارم دانشکده‌ها بر وسوسه خودخواهی غلبه کنند و بتوانند چنین برنامه‌هایی را واقعاً بین دانشکده‌ای تعریف کنند.
من آرزو می‌کنم که ابر مردی در دانشگاه پیدا شود و ادعا کند که می‌خواهد یک برنامه قابل رقابت با بهترین دانشگاه‌های اروپا راه اندازی کند و بعد با وسواس بهترین اساتید دانشگاه‌های مختلف را برای این برنامه گلچین کند. متاسفانه هر برنامه جدید باید در درون یک دانشکده پیشنهاد شود و همین که درون یک دانشکده پیشنهاد شد حق مسلم اساتید مقیم آنجا برای تدریس قلمداد می‌شود. به همین دلیل سودای داشتن یک برنامه بسیار ممتاز که همه اساتید آن ممتاز باشند –که هیچ وقت در یک دانشکده جمع نیستند- محقق نمی شود. ای کاش برای یکی از میان رشته‌ای های جدید چنین شود. هرچه می‌گذرد من عمق عقب ماندگی علمی کشور از جریان روز جهان را بیشتر می‌فهمم و بیشتر زجر می‌کشم. چشم امید من به نسل جدیدی است که همت گسست پوسته‌های قدیمی را دارد.
https://telegram.me/ali_sarzaeem