تلگرام نوشته - 613

بازبینی علم اقتصاد سالهاست که اقتصاددانان از علم اقتصاد بسیار خرسند هستند. علم اقتصاد به مدد پیوستگی با دانش ریاضیات از دقت و انسجام بی نظیری برخوردار شده است. این امر اگرچه علم اقتصاد را به مراتب دشوارتر کرد ولی قوتی به این علم داد که اقتصاددانان را راضی می‏نمود. اگرچه اقتصاد کلان تنها بخش کوچکی از کل دانش اقتصاد است اما وجهه بیرونی آن به شمار می‏رود. موفقیت اقتصاد آمریکا در رشد طولانی و با نوسانات کم در فاصله دهه هشتاد تا 2007 موجب شد که اقتصاددانان بپندارند که علم اقتصاد کلان دیگر به نهایت کمال خود رسیده و موضوع دیگری ندارد. وقوع بحران مالی 2008 همه این تصورات یا بهتر بگوییم توهمات را برهم زد. بحران مالی به شکلی غیرمنتظره رخ داد و به جز یکی دو استثناء هیچ کس آن را پیش‏بینی نکرد. وقتی که ملکه انگلیس از مدرسه اقتصادی لندن بازدید کرد از اساتید آنجا سوال کرد که چطور هیچ کس چنین چیزی را ندید؟ هیچ کس جوابی نداشت! بحران مالی 2008 زمینه یک انقلاب در اقتصاد کلان ایجاد کرده است. از یک سو مباحث نظری که سالها گفته می شد ولی مورد توجه قرار نمی گرفت مورد توجه قرار گرفت موضوع friction و incomplete market در تعادل عمومی مطرح شد و اثرات آن مورد تحلیل قرار گرفت. موضوع دیگر heterogeneity عاملان اقتصادی است که قبلا homogenous تصور می شدند یعنی تنوع فعالان اقتصادی در مقابل یکی گرفتن آنها. اخیراً پل رومر در مقاله ای جنجالی نقد اساسی به بنیانگذاران مکاتب اخیر اقتصاد کلان نظیر پرسکات، سارجنت، لوکاس و امثالهم وارد کرده است و آنها را عاملان گمراه شدن اقتصاد خوانده است (نشریه تجارت فردا در شماره 202 یعنی 13 آذر به تفصیل به این نامه پرداخته است). اخیرا نیز سایت project syndicate که سایتی معتبر است مقاله ای انتقادی با عنوان economists vs economy به قلم skidelsky منتشر کرده و زاویه جدیدی را گشوده است. از دید این نویسنده انحراف علم اقتصاد از آنجا شروع شد که خود را از دیگر حوزه های علوم انسانی جدا کرد. برخلاف نسل قبل اقتصاددانان که از رشته های دیگر بودند و همگی بر مطالعات میان رشته ای تاکید داشتند، روند توسعه علم اقتصاد، اقتصاددانان را موجوداتی از خود راضی و مستغنی از دیگر علوم انسانی بار آورد. به باور این نویسنده اگر اقتصاد بخواهد بازسازی شود باید بر مطالعات میان رشته ای و ارتباط با دیگر حوزه های علمی تاکید بیشتری نماید. https://www.project-syndicate.org/commentary/mathematical-economics-training-too-narrow-by-robert-skidelsky-2016-12 https://telegram.me/ali_sarzaeem