پکن نامه 8- جمعیت

ظاهرا رشد جمعیت چین یکی از اقدامات مائو بوده اما مسئولین چینی به سرعت متوجه ابعاد وحشتناک آن شدند و سیاست تک فرزندی را اعمال کردند یعنی اگر کسی بچه دوم را می آورد جریمه می شد. البته این سیاست یک استثناء بزرگ داشت و آن اقوام اقلیت در چین هستند. سیاست قومی چین که متاثر از استالین بوده این است که اقلیت¬ها می¬توانند دو بچه داشته باشند و عملا هم تعداد بچه¬های¬شان بیشتر از یکی است. نکته جالب توجه این است که مسلمانان چین مثل مسلمانان بقیه دنیا از این جهت بیش فعال هستند و سایز خانواده¬های¬شان گاه به 5 بچه نیز می رسد! البته باز مثل همه دنیا این قضیه بیش از اینکه تنها معلول اعتقادات مذهبی باشد ناشی از همبستگی رایج بین درآمد سرانه کم و نرخ باروری بالا است. هرجا درآمد سرانه بالا رفته نرخ باروری کم شده است. این قانونی است که تقریبا در همه دنیا حاکم است. مسلمانان چین نیز اقلیتی هستند که در کم توسعه یافته ترین استان چین قرار دارند و باز مثل بسیاری از کشورها اقلیت های عقب مانده نرخ باروری بالاتری دارند. دوست من در این دوره که از ترکیه آمده می گوید کردها معمولا بچه های خیلی زیادی دارند (گاه تا 10 بچه) ولی مردم استانبول تک بچه را ترجیح می دهند. لذا شعار اردوغان در بسیاری از سخنرانی¬هایش حداقل سه بچه است! ظاهرا آسمان همه جا یک رنگ است. مثل بسیاری از کشورها چین خطر کهنسالی جامعه را در آینده پیش بینی کرده که در ابعاد هولناک تری رخ خواهد داد. مثلا هم اکنون که در کشورهای اروپایی کشورها با سالخوردگی جمعیت مواجه اند، تنها 22 درصد جامعه بالای 60 سال دارند و این عدد برای کل دنیا 10 درصد است (آفریقا 5 درصد، آمریکای لاتین و آسیا 10 درصد و آمریکای شمالی 19 درصد). برای چین 12 درصد است اما این رقم در سال 2030 به 25 درصد و در سال 2070 به 37 درصد خواهد رسید که یک مشکل خیلی بزرگ برای آنها خواهد بود. برای مقابله با آن دولت چین اعلام کرده که زوج های جوان اگر هر کدام از خانواده های تک فرزندی آمده باشند، می توانند به طور قانونی دو بچه داشته باشند. با اجرای این سیاست پیش¬بینی می¬شود که جمعیت چین تا مرز یک میلیارد و شش صد میلیون نفر جلو رود و بعد کاهش یابد. الان مشکلی که وجود دارد این است که بچه های کوچک گاه تنها نوه های دو خانواده هستند و طبیعی است که آماج تمام محبت دو سمت خانواده قرار گیرند و به قول خودشان این تهدید هست که لوس بار بیایند خصوصا اینکه وضع مالی خانوارها دائما رو به بهبود است. آنگونه که فهمیدیم نظام تامین اجتماعی و بازنشستگی چین نظامی بسیار مشکل دار است و قرار است یکی از اصلاحات جدید حول اصلاح همین امر باشد. نظام تامین اجتماعی شهرها و روستاها متفاوت است و به همین دلیل افراد مهاجر فاقد پوشش تامین اجتماعی هستند که عدد زیای می شوند. قبلا کل هزینه¬های بازنشستگی افراد بر عهده بنگاه¬ها بود و افراد تا زمان بازنشستگی در بنگاه¬ها می مانند و اخراجی درکار نبود. از زمان انجام اصلاحات اقتصادی در اواخر دهه 70 کم کم نظام بازنشستگی مطرح شده ولی اشکالات فراوانی دارد که در آینده برای چین معضلاتی ایجاد خواهد کرد. یکی اینکه دستمزد زمان بازنشستگی رابطه مستقیمی با پولی که الان می دهید ندارد. لذا همه تلاش می کنند پول کمی پرداخت کنند. دیگر اینکه افراد به بهانه های مختلف بازنشستگی های زودهنگام می گیرند. به همین دلیل شما در اکثر مناطق تفریحی و پارک های چین زنان و مردان میانسالی می بینید که عمدتا بازنشسته هستند و از فرط بیکاری جمع می شوند و دسته جمعی آواز می خوانند و می رقصند. استاد ما می گفت که روزنامه ها در یک تحقیق خبر داده اند که نیمی از کمک¬های مربوط به تامین اجتماعی در شهرستان ها و روستاهای چین در اختیار اقوام و وابستگان مسئولین حزب کمونیست قرار گرفته که نشان می دهد این سیستم اشکالات زیادی دارد که مهمترین آن یکپارچه نبودن آن است.